ÖĞRENCİLERİN ORTAOKUL SÜRESİNCE DÜŞÜNME EĞİTİMİ DERSLERİNDE
ELDE ETTİKLERİ KAZANIMLAR;
- Düşünmenin insana özgü bir faaliyet olduğunu kavramak.
- Düşünmenin insan olma niteliğini geliştirdiğini kavramak.
- Merak ve hayret duygularını harekete geçirerek, araştırmaya istek duymak.
- Çevresindeki sorunlara ilgi ve duyarlılık göstermek.
- Karşılaştığı durumları anlamada sorgulayıcı davranmak.
- Düşünmenin, hayata bakışı olumlu yönde etkileyen ve insanı mutlu kılan bir eylem olduğunu kavramak.
- Bilgi üretmede, sorunları çözme ve hayatı geliştirmede düşünmenin önemini kavramak.
- Düşünme etkinliğinin eleştiri ve yaratıcılık ile gerçekleştiğini kavramak.
- Düşünmenin mantıklı, sistemli ve aşamalı zihinsel bir üretim olduğunu kavramak.
- Bir konu etrafında farklı düşüncelerin ortaya çıkabileceğini görerek, kendi bakış açısını bulmanın ve kendi düşüncesini geliştirmenin önemli olduğunu kavramak.
- Düşünce farklılıklarının ortak yaşama kültürüne katkı sağladığını kavramak.
- Zaman ve tarih bilinci kazanmak.
- Düşünmenin dinamik bir süreç olduğunu ve geleceği inşa etmede önemli rolü bulunduğunu kavramak.
- Düşünme ve hayat arasında ilişki kurarak, hayatın anlam ve değerine yönelik olumlu bir tutum geliştirmek.
- Düşünmenin bireyi özgürleştiren ve benliği inşa eden bir etkinlik olduğunu kavramak.
- Sorgulayıcı ve eleştirel tutum sergilemek.
- İddialar ve gerçekler arasındaki ilişkiyi sorgulamak.
- Bilginin güvenirliğini sorgulamak.
- Fikirleri desteklemek ve çürütmek için uygun kanıtlar kullanmak.
- Günlük yaşamına yön verecek özgün, yaratıcı ve seçici düşünme becerileri kazanmak.
- Düşüncelerini mantıksal bütünlük içinde ifade etmek.
- Düşüncelerinde tutarlı olmaya özen göstermek.
- Düşüncelerindeki çelişkileri sorgulamak.
- Karşılaşılan güç bir durumdan yeni imkânların doğabileceğinin farkına varmak.
- Olay ve olguları kendi bağlamında değerlendirmek.
- Düşüncelerini saygı ve nezaket çerçevesinde, açık ve etkili biçimde ifade etmek.
- Öz eleştirinin ortak yaşamı geliştiren ve hataları azaltan bir tutum olduğunu kavramak.
ORTAOKUL SÜRESİNCE DÜŞÜNME EĞİTİMİ DERSLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
- Düşünme Eğitimi ders programı tematik bir yaklaşımla tasarlanmıştır. Düşünme faaliyetinin çeşitli boyutlarına ilişkin değişik temalar belirlenmiş ve her bir tema için farklı sayıda kazanım üretilmiştir. Temalara ilişkin kazanımlar yanında değerlere ve kavramlara da yer verilmiştir.
- Program esas olarak öğrencilerde fikirleri sorgulama, yeni ve alternatif fikirler üretme,
düşüncelerini çekinmeden ve açıkça ifade etme becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu yönüyle düşünme eğitiminin doğasını yansıtacak şekilde öğrenci merkezli bir programdır.
- Bu dersin öğrencilerde muhakeme gücünü ve sorgulama becerisini geliştirmesi amacıyla ders sırasında öğretmen sıklıkla “Sokratik Sorgulama” tekniği kullanır.
- “Sorgulama Grubu” adı verilen çember etkinlikleriyle grubun birbirinin düşüncesini önemsemesi, birbirini etkili dinlemesi ve birlikte verimli tartışması için uygun ortam yaratılır.
- Programda herhangi bir konu alanı bilgisi yer almadığından kazanımlara ulaştıracak etkinliklerin planlanmasında öğrencilerin ilgi, ihtiyaç, beklenti, gelişim özellikleri ve hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınır.
- Eleştirel ve yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma, problem çözme, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, gözlem yapma, mekânı algılama, zaman ve kronoloji ile değişim ve sürekliliği algılama, sosyal katılım, empati becerilerini geliştirmeyi sağlayacak uygulamalar kullanılır.
- Bilgi ve beceriyi dengeleyen, öğrencilerin kendi yaşantılarını ve bireysel farklılıklarını dikkate alarak çevreyle etkileşimlerine olanak sağlayan ders etkinlikleri uygulanır.
- Aktif öğrenme yöntem ve stratejileri kullanılarak öğrencilerin zihinsel performanslarını ortaya koymaları ve geliştirmelerine olanak sağlayacak ders içi aktiviteler gerçekleştirilir.
- Ders işlenişi sırasında bireysel ve grup aktiviteleri, işbirliğine dayalı öğrenme yöntem etkinlikleri, örneklerle öğrenme, öğrendiklerini yeni bir durumda kullanma, özetleme aşamaları uygulanır.
- Keşfetme, yapılandırıcı yaklaşımlar ve aktivite temeline dayanan öğrencilerin bilimsel bilgileri, yaparak-yaşayarak ve ilk elden somut yaşantılar örneklenerek öğrenmeleri sağlanır.
- Yaratıcı drama çalışmaları ile öğrencilerin konuları duyumsayarak öğrenme ve kavramaları sağlanır.
- Toplumu etkileyen konularda ihtiyaçların karşılanması için fikir üretme, bu fikri çevresindekilere iletme, görüşme, tartışma, planlama, uzlaşma ve eylemde bulunmaları doğrultusunda ev ödevleriyle konular desteklenir.
- Bu dersin öğretim sürecinde herhangi bir ders kitabı dışında gerçek yaşam alanlarının ve çeşitli materyallerin kullanılması da sağlanır. Bu kapsamda yararlanılan materyaller arasında şunlar bulunur : masallar, hikâyeler, şiirler, videolar, filmler, resimler, örnek olay ve yaşantılar, çeşitli objeler, örnek diyaloglar v.b.
ORTAOKUL SÜRESİNCE DÜŞÜNME EĞİTİMİ DERSLERİNDE ÖLÇME – DEĞERLENDİRME
- Düşünme dersinde öğrencilerin düşünce ve yorumları konusunda doğru ve yanlış gibi değerlendirmelerin yapılamaması, düşünme ediminin bizatihi doğru ve değerli bir şey olduğu duygusunun verilmesi, ölçme ve değerlendirme konusunda farklı bir yaklaşımı gerekli kılar.
- Bu dersin ölçme ve değerlendirmesi bilgi ağırlıklı değil beceri ağırlıklıdır.
Öğrencilerin bu ders kapsamında eleştirel, yaratıcı ve analitik düşünmeye yönelik bilgi, beceri, tutum ve davranışlara sahip olup olmadıklarının izlenmesi ve değerlendirilmesinde ağırlıklı olarak performansa dayalı ölçme ve değerlendirme araçları kullanılır.
- Düşünme Eğitimi dersinde öğrencilerden düşünme faaliyetine katılım konusundaki isteklilik yanında, düşünme becerisinin gerektirdiği akıl yürütme yollarını kullanmaları ve bunun sonucunda ortaya bir ürün koymaları beklenmektedir. Öğrencilerin bu üç ana konudaki gelişimleri gözlenerek, çeşitli gözlem ve değerlendirme formları kullanılır.
- Sene sonunda, öğrencilerin dersin kazanımlarına uygun ürettikleri öyküler, senaryolar,
kompozisyonlar, günlükler, diyalog tamamlamalar, görsel malzeme vb. ürünler için oluşturdukları ürün dosyası (portfolyo) önceden belirlenmiş değerlendirme ölçütlerine göre değerlendirilir.